انتقاد

بنام خدا - بهروز فرهاديان–b.farhaadian@gmail.com- مرداد 1394

انتقاد

جهان و موجودات درون آن را مي توان با ديدگاه متفاوت نگريست و تفسير كرد . عملا چنين اتفاقي رخ داده و نظرات گوناگوني ارائه شده و پيرواني پيدا كرده و به آن عمل كرده اند . اين نظرات در دوره هاي مختلف وجود داشته و موجب تحرك شده است . اگر امروز به راحتي نظريه اي رد مي شود ، دليل بر آن نيست كه در دوران پيشين اثر نداشته است .

ولي در هر مرتبه اي از زمان رد يا پذيرش عقيده وجود داشته است . برخي نسبت به نقد ديدگاه ها حساسيت داشتند و عكس العمل نشان مي دادند و اگر قدرت داشتند شدت زيادي نشان مي دادند .اين عكس العمل ها حكايت از ضعف و ناتواني دارد چون طبيعي است همه انسانها تابع يك عقيده نيستنند . انسا ن هم به خير و هم به شر گرايش پيدا مي كند . اين گرايش ها باعث مي شود كه رفتارها هميشه صحيح نباشند . وقتي چنين شد رفتارها مي توانند قابل نقد باشند .

نقد رفتار مي تواند منصفانه يا غير اين باشد ولي اگر آگاهانه و بي غرض باشد ، مفيد است . نقد منصفانه به سختي انجام مي گيرد و خواسته هاي نفساني سختي را بايد پشت سر نهاد .

انتقاد نسبت به رفتاري خاص در صورتي مفيد است كه خواسته اي غيرمنطقي به همراه نداشته باشد . انسان چون تمايل به دو جهت خير و شر دارد هميشه نيازمند راهنمايي و انتقاد است . انتقاد تخريبي نوعي بزرگ نمايي است كه خيرخواهانه نمي باشد . اين انتقاد وسيله مخالفين بكار مي رود و انديشه را مخالفت مي كند .

تكامل و پيشرفت با انتقاد سازنده همخواني دارد چون انسان در هر حال تحت تاثير شيطان و خواسته هاي نفساني است . پس كساني از انتقاد سازنده هراس دارند كه خود را كامل و انتقاد را اهانت مي دانند . اطرافيان ، نقش موثري در اين قضيه دارند و مي توانند به اشكال گوناگون به خواسته هاي نامشروع دامن بزنند .

هنر انسان اين است كه در سختي ها رشد كند و استعدادها را فعليت بخشد و در اين راه نظارت دائمي لازم است . اين نظارت ممكن است با نفس و نيروهاي دروني باشد يا به وسيله ديگران كه در هر شكل انتقاد الزامي است چون نظارت بدون انتقاد ممكن نيست .

انتقاد گاهي به شكل سرزنش آشكار مي شود يعني توقع بالاتر از آنچه است كه ظاهر شده و لازم است بازنگري شود . سرزنش هاي دلسوزانه مفيد است اگر همراه آگاهي باشد .

راه بسيار دراز است و مشكلات بسياري وجود دارد كه تلاش و زحمت زياد طلب مي كند . در اين مسير اشتباه و تعصب به وجود مي آيد و نظارت هميشگي لازم است تا اشتباهات به حداقل برسند . اين است كه انتقاد سازنده كمك مي كند كه مسير به خوبي طي شود و تكرار رفتارهاي ناپسند كاهش يابد يا پيش نيايد .